نقش منیزیم در گیاه
- جهت فعالیت آنزیم ها نقش منیزیم در گیاه بسیار حائز اهمیت است و حامل های فسفری را که در جذب سایر عناصر مؤثر می باشند را فعال می کند.
- منیزیم عنصری است که در کلروفیل وجود دارد و سازنده کلروفیل یا سبزینه گیاه است و به طور غیر مستقیم در فتوسنتز گیاهان نقش دارد.
- در تنفس گیاهان دخالت دارد و انتقال قند از برگ به میوه منیزیم نقش قابل توجهی ایفا می کند.
- منیزیم در درختانی که تولید روغن می‌کنند مانند گردو، بادام، زیتون و … سبب افزایش روغن تولیدی می شود.
- در درختان هسته دار مانند مرکبات، هلو ، آلو و …. در ساخت هسته نقش فعالی دارد. به عنوان مثال باغهاي مرکباتی که داراي ارقام هسته دار هستند نسبت به باغهایی که داراي ارقام بی هسته هستند علائم کمبود منیزیم زودتر ظاهر می شود.
رفتار منیزیم
نام منیزیم از واژه یونانی از نام شهر قدیمی Magnesia در آسیای صغیر گرفته شده است. منیزیم یکی از عناصر پر مصرف یا به اعتقاد برخی دیگر جز عناصر میان مصرف هست. رفتار منیزیم در خاک کاملا شبیه کلسیم می باشد و به مقدار فراوان در خاک وجود دارد اما میزان آن بسته به نوع اقلیم و سنگ مادر متغیر است. در خاکهای سنگین مقدار منیزیم زیاد و در خاکهای شنی و سبک یا خاکهایی که پی اچ پایینی دارند (اسیدی) میزان آن کم است.
منیزیم با پتاسیم و کلسیم اثر رقابتی دارد. یعنی اگر مقدار پتاسیم یا آمونیوم خاک زیاد باشد یا از کودهای حاوی این مواد زیاد استفاده شود، جذب منیزیم دچار اختلال ایجاد می‌شود و کاهش می یابد. پس بهتر است از کودی با نسبت مشخص از پتاسیم و منیزیم استفاده شود تا جذب منیزیم دچار اختلال و منجر به کمبود آن نشود و حتی با رعایت کردن این نسبت می توان جذب نیتروژن را بهتر نمود.( تعادل غذایی با توجه به نیاز محصول حفظ شود). پی اچ مناسب جهت جذب منیزیم 7-5.5 می باشد.
علائم کمبود منیزیم در گیاهان
در ایران علائم کمبود منیزیم در مرکبات شمال به خصوص خاکهای شنی و در گیاهان زینتی گلدانی و همچنین در باغ های مرکبات جیرفت، تاکستان های شمال غرب کشور و درختان میوه مشاهده می شود. به طور کلی هرگاه غلظت منیزیم قابل استفاده در خاکهای آهکی کمتر از 750 میلی گرم در کیلوگرم گردد بروز کمبود پنهان و حتی آشکار منیزیم در عملکردهای بالا حتمی خواهد بود. بنابراین با توجه به نقشی که این عنصر در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات دارد به ذکر چندین موارد پرداخته می شود.
- منیزیم در گیاه متحرك است، در هنگام بروز کمبود از قسمت های مسن تر به قسمتهای جوانتر منتقل می شود، بنابراین علائم کمبود آن ابتدا در برگهاي پیر ظاهر می شود.
- چون منیزیم در کلروفیل سازی (سبزینه) نقش دارد پس کمبود آن سبب زردی در بین رگبرگ ها می شود.
- از آنجایی که منیزیم در عمل فتوسنتز هم دخالت دارد، کمبود آن سبب کاهش عملیات فتوسنتز و در نتیجه کاهش رشد رویشی و عملکرد گیاه می شود.
- در درختان میوه کمبود منیزیم باعث تولید میوه های کوچکتری می شود. همچنین درختان میوه دانه دار معمولا بیشتر از درختان میوه بدون دانه در معرض کمبود منیزیم می باشند.
- لکه های ارغوانی بین رگبرگها که کم کم سبب نکروزه و در نتیجه ریزش برگها در اثر کمبود منیزیم می شود.
